- today
- label Wychowanie i rozwój dziecka
- favorite 0 polubień
- remove_red_eye 68 odwiedzin
- comment 0 komentarzy
Spis treści:
- Dlaczego święta to czas pełen emocji dla dzieci?
- Jak emocje wpływają na zachowanie dziecka?
- Jak wspierać emocje dziecka w okresie świątecznym – praktyczne wskazówki
- Czego unikać, żeby nie przytłoczyć dziecka w święta?
- Jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach?
- Wsparcie dziecięcych emocji w święta – gry i zabawy od Kapitana Nauki
- Podsumowanie
Święta Bożego Narodzenia to dla dzieci wyjątkowy czas pełen emocji. Ekscytacja na myśl o prezentach miesza się z niecierpliwością, radość ze spotkań rodzinnych z przemęczeniem, a magia świątecznej atmosfery z frustracją związaną z długim oczekiwaniem. Okres świąteczny bywa intensywny nie tylko dla dorosłych – dzieci przeżywają go równie mocno, tyle że często nie potrafią jeszcze nazwać ani zrozumieć tego, co się w nich dzieje.
Przedświąteczny czas to zmiana rutyny, tłumy w sklepach, goście w domu, późniejsze kładzenie się spać. Dla malucha, który dopiero uczy się rozpoznawać swoje emocje, taki koktajl wrażeń potrafi być przytłaczający. Rodzice obserwują zmiany w zachowaniu dziecka – kaprysy, problemy ze snem, nadpobudliwość albo wycofanie – i zastanawiają się, jak pomóc. Wsparcie emocjonalne nie zawsze wymaga skomplikowanych technik. Wystarczy świadomość, obecność i odrobina elastyczności.
Dlaczego święta to czas pełen emocji dla dzieci?
Święta Bożego Narodzenia niosą ze sobą wiele radości. Dzieci czują ekscytację na myśl o prezentach pod choinką, cieszą się ze spotkań z ukochanymi babciami i dziadkami, zachłystują się magią świątecznych dekoracji i zapachem pierników. To moment, kiedy wszystko wydaje się bardziej uroczyste – nawet zwyczajne czynności nabierają wyjątkowego charakteru. Dla dziecka święta są czasem, gdy spełniają się marzenia i kiedy cały dom tętni szczególną atmosferą.
Ale ten sam okres przynosi także emocje trudne. Dzieci bywają przemęczone – więcej wyjść, dłuższe wieczory, zmiana rytmu dnia. Maluch, który zwykle idzie spać o osiemnastej, nagle musi funkcjonować do dwudziestej, bo przyjechała ciocia. Przedszkolak przyzwyczajony do spokojnych popołudni zostaje raptem skonfrontowany z nadmiarem bodźców – głośne rozmowy dorosłych, nowe twarze, presja „bycia grzecznym". Emocje związane ze świętami to także lęk przed zmianą. Dzieci potrzebują przewidywalności, a święta wywracają wszystko do góry nogami. Czasem pojawia się rozczarowanie – wymarzony prezent okazuje się inny niż w wyobraźni, albo nie ma czasu pobawić się nową zabawką, bo trzeba jechać do dziadków.
Jak emocje wpływają na zachowanie dziecka?
Emocje dzieci przejawiają się przez zachowanie. Małe dziecko nie powie „jestem przebodźcowane" – za to będzie często płakać, rzucać zabawkami albo nagle odmówi jedzenia ulubionego dania. Starszak może się wycofać, stać się marudny, mieć problemy z zasypianiem. Niektóre dzieci reagują nadpobudliwością – biegają, krzyczą, nie mogą usiedzieć w miejscu. Inne robią krok wstecz w rozwoju – nagle chcą być noszone, choć od miesięcy chodziły samodzielnie, albo wracają do smoczka.
Takie zachowanie dzieci w czasie świąt to komunikat: „dzieje się ze mną coś, z czym sobie nie radzę". I właśnie wtedy potrzebują one wsparcia emocjonalnego.
Jak wspierać emocje dziecka w okresie świątecznym – praktyczne wskazówki
Zanim nadejdą święta – przygotowanie emocjonalne
Dobrze jest przygotować dziecko na to, co je czeka. Przedświąteczny czas to moment na spokojne rozmowy: kto przyjedzie, jak będzie wyglądał dzień, co się będzie działo. Nie chodzi o szczegółowy harmonogram, ale o zarys sytuacji. „W sobotę przyjedzie babcia i zostanie u nas dwa dni. Będziemy razem piec ciasteczka". Taka informacja daje dziecku poczucie kontroli. Mimo świątecznego szaleństwa starajcie się utrzymać podstawową rutynę. Jeśli maluch zwykle kładzie się spać o dziewiętnastej, starajcie się nie przekładać tego na dwudziestą drugą tylko dlatego, że są święta. Regularne posiłki, poranne rytuały, znane czynności – to kotwice, które dają dziecku poczucie bezpieczeństwa w tym niezwykłym, ale nieco chaotycznym czasie.
Podczas świąt Bożego Narodzenia
Kiedy święta już trwają, pamiętajcie: nie wszystkie emocje dziecka muszą być radosne. To, że jest Wigilia, nie oznacza, że maluch nie ma prawa być zmęczony, zły czy smutny. Akceptujcie trudne emocje – płacz, złość, frustracja są naturalne. Nie zmuszajcie dziecka do udawania radości, jeśli jej nie czuje. Nie forsujcie też dziecka do uczestnictwa we wszystkich rodzinnych aktywnościach. Jeśli nie chce teraz śpiewać kolęd z wujkiem, nie musi. Jeśli woli posiedzieć z książką, zamiast bawić się z kuzynostwem – to też okej. Dzieci mają prawo do swoich granic, nawet w święta Bożego Narodzenia.
Ponadto, obserwujcie uważnie sygnały przemęczenia. Jeśli dziecko zaczyna marudzić, tracić cierpliwość, staje się płaczliwe – prawdopodobnie potrzebuje przerwy. Zaplanujcie „strefy ciszy" – spokojne miejsce, gdzie może odpocząć od hałasu i ludzi. Czasem wystarczy piętnastominutowy odpoczynek w swoim pokoju, by dziecko odzyskało równowagę.
Czego unikać, żeby nie przytłoczyć dziecka w święta?
Oto garść prostych porad:
- Nadmiar bodźców to wróg numer jeden. Nie planujcie trzech wizyt dziennie, dwóch przyjęć i wyjścia na spektakl – to za dużo nawet dla dorosłego. Lepiej mniej, ale spokojniej.
- Nie zmuszajcie dziecka do „bycia grzecznym" i radosnym na siłę. „Uśmiechnij się do cioci", „Nie płacz, to przecież święta" – takie komunikaty uczą, że prawdziwe emocje są nieodpowiednie. Dziecko ma prawo do smutku, złości czy zmęczenia, nawet podczas świąt.
- Nie bagatelizujcie trudnych emocji. „Przestań się wygłupiać", „Nic się nie stało" – to zdania, które sprawiają, że dziecko czuje się niezrozumiane i samotne. Zamiast tego spróbujcie: „Widzę, że coś cię boli. Chcesz mi o tym opowiedzieć?".
- Unikajcie porównywania do innych dzieci. „Zobacz, jak Kasia grzecznie siedzi, a ty…" – to droga donikąd. Każde dziecko reaguje inaczej na stres i każde zasługuje na wsparcie bez porównywania.
- Obniżcie oczekiwania co do zachowania dziecka. Święta to czas emocjonalnie wymagający – nie spodziewajcie się, że maluch będzie idealnie funkcjonował przez cały okres świąteczny. Dajcie mu (i sobie) prawo do niedoskonałości.
Jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach?
Nazywajcie emocje. „Widzę, że jesteś podekscytowany prezentami" albo „wydajesz się zmęczony, było dzisiaj dużo wrażeń". Samo nazwanie tego, co dziecko może czuć, pomaga mu to zrozumieć i oswoić. Walidujcie uczucia: „Rozumiem, że jesteś smutny, bo babcia już wyjechała. Ja też bym był smutny na twoim miejscu". Dziecko musi wiedzieć, że jego emocje są w porządku.
Proste techniki uspokajające działają cuda. Z maluchem – głębokie oddechy („dmuchamy balonik"), przytulenie, śpiewanie. Z przedszkolakiem – nazywanie emocji, rysowanie tego, co czuje, zabawa w „termometr złości" (pokazywanie palcami, jak bardzo jest zły). Ze starszym dzieckiem – rozmowa o tym, co je gryzie, wspólne szukanie rozwiązań, techniki relaksacyjne jak liczenie do dziesięciu. Pomocne mogą się okazać tutaj książki i gry o emocjach. Czytanie opowieści o bohaterach przeżywających różne uczucia pokazuje dziecku, że nie jest samo, i podpowiada, jak sobie radzić.
Wsparcie dziecięcych emocji w święta – gry i zabawy od Kapitana Nauki
Oprócz rozmów i obecności można zapewnić dzieciom konkretne narzędzia, które pomogą im zrozumieć i nazwać to, co czują. Kapitan Nauka przygotował produkty wspierające rozwój emocjonalny – od gier edukacyjnych po poradniki dla rodziców. Oto niektóre z nich:
Emocje. Gra edukacyjna to propozycja dla najmłodszych dzieci (3–6 lat), które dopiero zaczynają poznawać świat uczuć. Kolorowe planszetki i żetony pokazują różne miny, a maluch uczy się je rozpoznawać i naśladować. Dzieci dopasowują sytuacje do emocji, robią zabawne miny i odkrywają, skąd biorą się różne uczucia.
Co za emocje. Gra edukacyjna (od 3 do 9 lat) angażuje dzieci w aktywną zabawę – trzeba wyrazić emocję śpiewem, ruchem, opowieścią lub mimiką. To żywiołowa rozrywka, która uczy nazywania uczuć i pokazuje, że można je wyrażać na różne sposoby. Idealna na rodzinne popołudnia, kiedy emocje buzują!
Joga dla dzieci. Trening ciała i umysłu (4+ lat) to zestaw 50 kart z pozycjami jogi dostosowanymi do możliwości małych joginów. Proste asany pomagają rozładować napięcie, wyciszyć się i odzyskać równowagę. W świątecznym zamieszaniu takie chwile spokoju mogą być bezcenne.
Uważność dla dzieci. Trening mindfulness (4+ lat) oferuje 50 różnorodnych ćwiczeń – od zabaw ruchowych po wizualizacje. Dzieci uczą się zwracać uwagę na to, co dzieje się tu i teraz, co pomaga im opanować emocje i skupić się mimo nadmiaru bodźców. W okresie świątecznym to świetne wsparcie.
Gdy emocje biorą górę. Jak uczyć dzieci radzenia sobie z trudnymi uczuciami to książka dla rodziców, którzy chcą lepiej rozumieć i wspierać emocje swoich dzieci. Zawiera praktyczne scenariusze z codziennego życia, gotowe komunikaty i sprawdzone strategie działania w trudnych sytuacjach. To kompas dla rodziców, którzy czasem nie wiedzą, jak zareagować, gdy dziecko płacze, złości się lub zamyka w sobie.
-25%
Gdy emocje biorą górę. Jak uczyć dzieci radzenia sobie z...
Podsumowanie
Święta Bożego Narodzenia to czas pełen emocji – zarówno tych pięknych, jak i tych trudnych. Wsparcie emocjonalne to klucz do tego, by okres świąteczny był dla dziecka pozytywnym doświadczeniem. Akceptacja wszystkich emocji, obecność rodziców i elastyczność w podejściu do świątecznych planów pomagają dziecku przejść przez ten intensywny czas. Kiedy rodzice są uważni, nazywają uczucia i dają dziecku przestrzeń na bycie sobą, święta stają się czasem, który wspiera rozwój dziecka zamiast go przytłaczać. I właśnie o to chodzi – nie o idealne święta, ale o takie, w których każdy ma prawo czuć to, co czuje.
Komentarze (0)